การมีส่วนร่วมของชุมชน กับโครงการปรับปรุงฟื้นฟูแหล่งน้ำ (ความร่วมมือกองทัพบก – มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์) ในพื้นที่ภาคเหนือ
กองทัพบก ร่วมกับ มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้เข้าให้การช่วยเหลือประชาชนในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาระบบการบริหารจัดการน้ำอย่างเป็นระบบ ตามแนวคิดในการให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำตามลักษณะภูมิสังคมของชุมชนและตามความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง ภายใต้ “โครงการปรับปรุงฟื้นฟูแหล่งน้ำ (ความร่วมมือกองทัพบก – มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์)” ซึ่งดำเนินการมาตั้งแต่ปีงบประมาณ 2556 ทำให้ปัญหาอุทกภัยและภัยแล้งลดลงจากอดีตที่ผ่านมา อย่างเห็นผลเชิงประจักษ์และสร้างประโยชน์ให้กับประชาชนได้อย่างเป็นรูปธรรม จนถึงปัจจุบัน ได้ดำเนินงานปรับปรุงฟื้นฟูและพัฒนาแหล่งน้ำ ไปแล้วรวม 285 โครงการ สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำในช่วงน้ำหลาก บรรเทาความเสียหายจากน้ำท่วม บรรเทาความเดือดร้อนจากน้ำแล้ง ให้กับพี่น้องประชาชนกว่า 449,000 ครัวเรือน กระจายน้ำให้พื้นที่การเกษตรกว่า 2 ล้านไร่ และเพิ่มปริมาณน้ำเพื่อสำรองไว้ใช้ประโยชน์ในฤดูแล้งได้ประมาณ 69.2 ล้านลูกบาศก์เมตร
สำหรับในพื้นที่ 17 จังหวัดภาคเหนือ ในความรับผิดชอบของ กองทัพภาคที่ 3 มีการดำเนินโครงการดังกล่าวครอบคลุมในทุกจังหวัดที่เป็นแหล่งต้นน้ำสำคัญของประเทศ โดยโครงการนี้ หัวใจหลักคือการฟื้นฟูและพัฒนาการบริหารจัดการน้ำอย่างเป็นระบบ และจากสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นในแต่ละพื้นที่ ชุมชนประสบปัญหาภัยแล้งและน้ำท่วมซ้ำซาก, ขาดแคลนน้ำอุปโภคบริโภค และเพื่อการเกษตรในพื้นที่นอกเขตชลประทาน ศูนย์อำนวยการประสานงานบริหารจัดการน้ำและฟื้นฟูป่าต้นน้ำในพื้นที่ภาคเหนือ กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 3 และมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้สร้างการรับรู้ให้กับชุมชน โดยการลงพื้นที่สำรวจแหล่งน้ำและเส้นทางน้ำ พร้อมกับการสร้างฝายชะลอน้ำในพื้นที่ป่าต้นน้ำ เพื่อให้ชุมชนเข้าใจและสามารถบริหารจัดการทรัยากรน้ำ ซึ่งจะนำไปสู่ขั้นตอนการเสนอของบประมาณของโครงการปรับปรุงฟื้นฟูแหล่งน้ำ ความร่วมมือระหว่างกองทัพบก และมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ มีขั้นตอนการดำเนินการดังนี้
1) ชุมชนเสนอโครงการพัฒนาแหล่งน้ำ ผ่าน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่
2) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ เสนอโครงการพัฒนาแหล่งน้ำ ผ่าน มูลนิธิอุทกพัฒน์
ในพระบรมราชูปถัมภ์
3) มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ รวบรวมโครงการพัฒนาแหล่งน้ำ ให้กับกรมการทหารช่าง
4) ศูนย์อำนวยการประสานงานบริหารจัดการน้ำและฟื้นฟูป่าต้นน้ำพื้นที่ภาคเหนือ กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 3 ร่วมกับ มูลนิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ เสนอโครงการพัฒนาแหล่งน้ำต่างๆ เข้าคณะกรรมการลุ่มน้ำ เพื่อพิจารณา และเสนอให้สำนักงานน้ำแห่งชาติต่อไป
5) กรมการทหารช่าง ประสานให้หน่วยทหารช่างในแต่ละพื้นที่เข้าดำเนินการสำรวจร่วมกับ ศูนย์อำนวยการประสานงานบริหารจัดการน้ำและฟื้นฟูป่าต้นน้ำพื้นที่ภาคเหนือ กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 3 และมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์
6) หน่วยทหารช่างที่สำรวจข้อมูลจะรวบรวมข้อมูลจากการลงพื้นที่สำรวจโครงการและประมาณการ ส่งให้ กรมการทหารช่าง เพื่อเสนอให้กับสำนักงานน้ำแห่งชาติ
7) สำนักงานน้ำแห่งชาติ เสนอโครงการพัฒนาแหล่งน้ำ ไปยังสำนักงบประมาณ เพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณต่อไป
ทั้งนี้ กองทัพภาคที่ 3/กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 3 ได้ให้ความสำคัญกับการปฏิบัติงาน และการปฏิบัติหน้าที่ทุกขั้นตอนอย่างชัดเจน โดยคำนึงถึงมาตรฐานงานช่าง และการมีส่วนร่วมของชุมชนเป็นหลัก เพื่อให้เกิดผลงานที่เป็นไปตามเป้าหมายที่กำหนด ซึ่งจะทำให้ประชาชนได้รับประโยชน์อย่างเต็มที่ ทั้งในเรื่องของการแก้ปัญหาภัยแล้ง และปัญหาอุทกภัยได้อย่างเป็นรูปธรรมที่ชัดเจนต่อไป
ภาพ/ข่าว ต้อย รอบรั้วภูธร
